Milieu en duurzaamheid

In dit artikel meer informatie over de betekenissen van milieuvriendelijk, biologisch, ecologisch en duurzaam. Deze termen worden te pas en onpas gebruikt en zijn tegenwoordig op allerlei verpakkingen van producten te vinden, maar wat betekenen deze termen?

Milieu en milieuvriendelijk

Het milieu is de omgeving waarin iets of iemand leeft. Dit kan zowel het milieu betekenen in ecologisch opzicht als het milieu van sociale klasse. Bij de term milieuvriendelijk wordt altijd verwezen naar het milieu in de betekenis van ecologie.

Milieuvriendelijk wordt over het algemeen vertaald met 'niet schadelijk voor het leefklimaat (het milieu)'. Een milieuvriendelijk product is een product dat zowel in het productieproces, het gebruik, als in de afvalfase geen schade toebrengt aan de leefomgeving. Dat wil zeggen:

• Geen milieuverontreiniging
• Geen uitputting van natuurlijke grondstoffen
• Geen invloed op de ecologie (bodemleven, biodiversiteit e.d.)
  

Biologie en biologisch

Biologisch stamt af van het woord biologie. Biologie is de leer van alles wat leeft. Dus zowel van kleine niet zichtbare organismen tot grote dieren, maar ook planten, schimmels en bacterieën.  

De term biologisch betekent: Van de natuur, te maken hebben met biologie, of met betrekking tot levende wezens/organismen. 

Biologisch wordt tegenwoordig steeds meer geassocieerd met voedsel dat op natuurlijke wijze is verkregen met respect voor de natuur. Dat betekent zonder tussenkomst van niet biologische middelen zoals chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Ook waarden als diervriendelijk worden toegeschreven aan het begrip biologisch. 

Ecologie en ecologisch 

De ecologie is een onderdeel van de biologie die de wisselwerking bestudeerd tussen organismen en hun omgeving. De term ecologisch wordt gebruikt wanneer het gaat om de invloed van iets op de omgeving. Zo tasten ecologische producten de omgeving  nietaan of kunnen zelf helpen deze te verbeteren.

Duurzaam

Het woord duurzaam betekent eigelijk niet veel meer dan: 'lang meegaan'. In combinatie met andere termen of in een bepaalde context, krijgt het begrip duurzaam echter allerlei andere betekenissen. 

Duurzaam m.b.t. milieu

Dit betekent simpel gezegd: het lang meegaan van het milieu ofwel de leefomgeving. Duurzaam m.b.t. het milieu wil dus zeggen: geen vervuiling, geen uitputting van de hulpstoffen en het in stand houden van de ecologie. 

Duurzaam m.b.t. een product

Een product dat lang meegaat. Dat betekent vaak een kwaliatief goed product, gemaakt van hoogwaardige materialen, maar het kan ook een product betekenen dat makkelijk te repareren is en daardoor minder snel op de afvalberg beland. 

Duurzaam m.b.t. ontwikkeling:

Ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. 

Het probleem met duurzaamheid

De verschillende betekenissen van duurzaamheid kunnen elkaar tegenspreken. Zo kan een duurzaam product in tegenspraak zijn met duurzaam dat betrekking heeft op het milieu.

Een paar voorbeelden

Plastic is een uitvinding die erg duurzaam genoemd mag worden uit het oogpunt van de productontwikkeling. Zo kan het bijna niet stuk en kan het in veel gevallen volledig gerecycled worden. Echter is plastic vanuit het oogpunt van milieu alles behalve duurzaam. Het zorgt voor Co2 uitstoot (vanwege de olie als grondstof) en het tast de ecologie aan door de plastic afval berg.

Ook duurzame ontwikkeling stuit ondanks de waterdichte definitie (van VN-commissie Brundtland) op problemen. Zo is de ontwikkeling van het rijden op bio-brandstoffen een goede ontwikkeling die in de eerste instantie aansluit op duurzaamheid m.b.t. het milieu. Er zijn echter ook nadelen te noemen zoals: Is brandstof van voedsel wel etisch te verantwoorden wanneer er in grote delen van de wereld honger heerst? En zorgen grote plantages in de toekomst niet voor een water te kort in bepaalde delen van de wereld? Deze problemen stoken met de definitie van duurzame ontwikkeling die pleit voor 'het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoefte te voorzien'. 

Om te bepalen of iets duurzaam is dus een brede afweging nodig, waarbij soms consessies gedaan moeten worden.